“Du lịch sinh thái là gì?” là câu hỏi nhiều người khó lòng trả lời được bởi vì không phải ai cũng nắm rõ kiến thức tự nhiên này. Du lịch sinh thái hay du lịch bền vừng có nhiều định nghĩa khác nhau nhưng đều hướng đến bảo tồn sinh thái, tôn trọng thiên nhiên, giảm tối thiểu tác động và ảnh hưởng xấu từ con người.
Du lịch sinh thái là gì?
Hiện nay du lịch sinh thái được hiểu với nhiều khái niệm khác nhau. Nhưng phần lớn sẽ hiểu đây là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên, môi trường gắn với văn hóa bản địa cùng giáo dục. Du lịch sinh thái sẽ mang vai trò đóng góp vào quá trình bảo tồn và phát triển tự nhiên và có sự tham gia tích cực của con người.
Du lịch sinh thái sẽ có trách nhiệm với môi trường thiên nhiên còn hoang sơ, mục đính chính là thưởng ngoạn cảnh đẹp tự nhiên đi kèm các giá trị văn hóa của hiện tại và cả quá khứ. Nhờ vậy mà các hoạt động bảo tồn được thúc đẩy, tác động tích cực hơn đến môi trường, thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế- xã hội địa phương.
Việt Nam sở hữu hệ thống địa hình phong phú đa dạng từ đồi, núi hùng vĩ, rừng nhiệt đới cho đến biển, sông, suối. Chính vì vậy mà du lịch sinh thái phải đi đôi với bảo tồn vẻ đẹp tự nhiên, không có những tác động xấu đến phát triển tự nhiên. Mỗi vùng thì lại có nét sinh thái riêng về ẩm thực, văn hóa, khí hậu,…
Vai trò của du lịch sinh thái
Du lịch sinh thái luôn đòi hỏi du khách có trách nhiệm bảo tồn khu vực tự nhiên, đem đến sự hài hòa giữa cộng đồng và phát triển cuộc sống dân địa phương. Vậy du lịch sinh thái mang lại những lợi ích gì mà nhiều người chọn lựa đến vậy:
- Du lịch sinh thái giúp con người có thêm góc nhìn hoàn toàn mới về thế giới tự nhiên, không những vậy còn thách thức con người mở mang đầu óc cùng nhiều cách suy nghĩ đa dạng.
- Du lịch sinh thái đem lại nhiều lợi ích về phát triển văn hóa xã hội, kinh tế và moi trường cho địa phương và khu vực tư nhân nếu thực hiện đúng cách và hiệu quả.
- Doang thu từ những chuyến tham quan, khám phá du lịch của du khách tạo cơ hội việc làm và giảm thất nghiệp cho dân địa phương, nền kinh tế đa dạng hơn.
- Du lịch sinh thái quan trọng hơn cả còn hỗ trợ bảo tồn môi trường, quản lý một cách đúng cách. Hiểu đơn giản từ ví dụ phí vào cửa của du khách chuyển sang quản lý và duy trì khu vực du lịch.
- Du lịch sinh thái trở thành công cụ giúp người dân và khách du lịch có ý thức nâng cao bảo vệ môi trường, giáo dục bản thân về bảo tồn tự nhiên.
Không chỉ dừng lại ở đó, du lịch sinh thái còn đem đến vô số lợi ích tích cực cho những ai yêu thích trải nghiệm loại hình này:
- Cung cấp cho du khách thông tin chính xác và hiểu biết sâu rộng về hệ thực vật sinh thái và văn hóa địa phương
- Đưu bạn đến gần hơn với thiên nhiên tươi xanh tuyệt đẹp
- Giúp bạn mở mang tầm nhìn để tìm ra ý tưởng mới cho công việc
- Khám phá nhiều điều mới, thường xuyên di chuyển và vận động tăng cường sức khỏe
- Giúp bạn tạm xa rời thành phố khói bụi ồn ảo, giảm suy nghĩ và căng thẳng trong cuộc sống và công việc hàng này.
Nguyên tắc khi đi du lịch sinh thái
Du lịch sinh thái được nhiều quốc gia chú tâm phát triển để khai thác đúng cách và bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên. Vì vậy mà du lịch sinh thái yêu cầu du khách tham quan tham gia hoạt động nên áp dụng nguyên tắc như sau:
- Có ý thức tôn trọng tự nhiên và xây dựng ý thức cộng đồng bảo vệ thiên nhiên, văn hóa
- Du lịch sinh thái cung cấp nhiều trải nghiệm theo chiều hướng tích cực cho dân địa phương và khách du lịch
- Khách du lịch chính là nguồn lợi cung cấp kinh tế- tài chính trực tiếp cho hoạt động bảo tồn môi trường
- Không chỉ vậy, du lịch sinh thái tạo ra lợi nhuận tài chính cho ngành công nghiệp tư nhân và dân bản địa
- Đem đến nhiều trải nghiệm độc đáo, mới lạ và khó quên cho du khách, nâng cao độ nhạy cảm đến môi trường, khí hậu chính trị và xã hội nước chủ nhà
- Vận hành đồng thời thiết kế và xây dựng những chỗ cơ sở hạ tầng còn kém chất lượng.
Các loại hình du lịch sinh thái hiện nay
Thực chất chưa có một phân loại chính xác nào về loại hình du lịch sinh thái. Năm 2002 tài liệu về du lịch sinh thái của tổ chức UNWTO Du lịch Thế giới tạm chia thành 2 loại đó là du lịch sinh thái dựa vào thiên nhiên và dựa trên giá trị văn hóa bản địa.
Du lịch sinh thái dựa vào tự nhiên
Đời sống con người ngày càng tăng khiến cho nhu cầu nghỉ dưỡng trở về với thiên nhiên ngày càng cao nên du lịch sinh thái tự nhiên trở nên phổ biến và quen thuộc hơn bao giờ hết. Khí hậu, cảnh quan thiên nhiên Việt Nam từ Bắc vào Nam đâu đâu cũng là những cảnh đẹp hoang sơ thích hợp phát triển du lịch sinh thái tự nhiên.
Du lịch sinh thái tự nhiên phù hợp cho những du khách yêu thích du lịch lấy mục tiêu chuyến đi chính là giá trị sinh thái. Bất kỳ ai đến với du lịch sinh thái dựa vào tự nhiên cũng chỉ đơn giản có suy nghĩa “thưởng thức thiên nhiên” đúng nghĩa, thể hiện bằng những hành động có trách nhiệm bảo tồn và tôn trọng địa danh mình đặt chân đến. Về lợi ích kinh tế của dân bản địa đều thu về từ hoạt động bảo tồn chứ không từ các hoạt động ảnh hưởng trực tiếp đến cảnh quan tự nhiên.
Du lịch sinh thái dựa trên giá trị văn hóa bản địa
Việt Nam năm 2009 có đến 8000 lễ hội khác nhau bao gồm lễ hội tôn giá, lễ hội lịch sử và lễ hội dân gian. Những địa phương tổ chức nhiều lễ hội nhất là Bắc Ninh, Hải Dương, Hà Nội, Hà Nam và Phú Thọ. Mặc dù lịch sử hơn 4000 năm nước ta tiếp xúc bị động văn hóa Đông- Tây nhưng bản sắc riêng vẫn lưu giữ đến ngày nay.
Không chỉ có lễ hội mà tập quán phong tục truyền thống vẫn mang nhiều giá trị văn hóa lưu giữ cho đến cuộc sống hiện đại. Vì vậy mà du lịch sinh thái dựa trên giá trị văn hóa bản địa tuy mới nhưng chắc chắn sẽ nhanh chóng phát triển trong thời gian gần. Bạn có thể tìm hiểu các giá trị và ý nghĩa văn hóa này bằng việc tham gia lễ hội, cảm nhận tập tục truyền thống Việt Nam.
Các loại hình du lịch sinh thái đặc trưng của Việt Nam
Vùng núi Đông Bắc
Đông Bắc sở hữu hệ sinh thái đa dạng từ san hô, núi đá vôi và đấp ngập nước thích hợp mở rộng du lịch sinh thái phiêu lưu mạo hiểm kết hợp tham quan và lặn biển. Một số điểm đến cho du khách khi đặt chân đến vùng núi Đông Bắc chính là hồ Núi Cốc, vườn quốc gia Ba Bể, san hô vịnh Hạ Long,…
Vùng núi Tây Bắc
Nổi tiếng với đỉnh Fansipan cao nhất Việt Nam, vùng núi Tây Bắc là đại diện cho hình thức du lịch sinh thái núi cao. Tây Bắc thu hút đa phần là du khách trẻ tuổi hoặc nước ngoài yêu thích mở mang tầm mắt bằng khám phá thiên nhiên hoang dại.
Đồng bằng sông Hồng
Đồng bằng sông Hồng có bề dày văn hóa lịch sử lâu đời nhất và phù hợp trải nghiệm nền văn hóa trồng lúa nước. Bên cạnh đó vùng địa lý này còn có đến 4 vườn quốc gia và vườn quốc gia Cúc Phương nổi tiếng thu hút du khách bốn phương đến khám phá.
Vùng Bắc Trung Bộ
Bắc Trung Bộ sở hữu đa dạng sinh học nhờ vào số lượng vườn quốc gia lớn có những loài động vật thực vật quý cần bảo tồn. Được biết đến nhiều nhất có lẽ là vườn quốc gia Phong Nha- Kẻ Bàng, một trong những Di sản thế giới hấp dẫn du khách quốc tế tham quan.
Vùng Nam Trung Bộ và Tây Nguyên
Nơi đây tập trung nhiều hệ sinh thái tiêu biển có khả năng phát triển du lịch sinh thái như núi cao, san hô, đất ngập nước, rừng khộp và đồi cát. Điểm du lịch ở Nam Trung Bộ và Tây Nguyên cũng rất nhiều như Nha Trang, Mũi Né,…
Vùng Đông Nam Bộ
Nếu so sánh với các vùng miền khác thì Đông Nam Bộ không nhiều điểm du lịch nhưng bù lại đó lại sở hữu vườn quốc gia Cát Tiên phát triển với diện tích vô cùng rộng lớn.
Đồng bằng sông Cửu Long
Đồng bằng sông Cửu Long là vùng đồng bằng lớn nhất Việt Nam, bên cạnh vườn quốc gia thì nơi đây còn thu hút khách du lịch bởi hệ thống du lịch sinh thái miệt vườn và sông nước với những nét dân dã khiến ai đến cũng rất thích thú.
Bài viết này đã giải đáp mọi thắc mắc về “du lịch sinh thái là gì”. Từ đây bạn có thể hiểu rõ hơn về thiên nhiên Việt Nam, các loại hình du lịch sinh thái phổ biến nhất và chọn cho mình phong cách khám phá nghỉ dưỡng phù hợp với sở thích bản thân.
